Upadłość konsumencka. Przebieg postępowania.

Procedura ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest możliwa do przeprowadzenia w trzech różnych wariantach. Przepisy prawa upadłościowego wyróżniają postępowanie uproszczone, postępowanie na zasadach ogólnych i postępowanie układowe. Decyzję o przeprowadzeniu jednego z nich podejmuje się w zależności od okoliczności dotyczących sytuacji konkretnej osoby.

1. Postępowanie uproszczone

Postępowanie uproszczone może zostać przeprowadzone w stosunku do osób, które posiadają niewielu wierzycieli i nie mają majątku o znacznych rozmiarach. Ten wariant postępowania został wyodrębniony stosunkowo niedawno i jak dotąd nie zostało wypracowane jednoznaczne stanowisko jak należy powyższe przesłanki interpretować.

Postępowanie uproszczone wyróżniają poniższe cechy:

• niemal całe postępowanie uproszczone jest prowadzone przez syndyka, przy niewielkiej ingerencji sądu;

• ewentualne błędy syndyka można zaskarżyć do wyznaczonego sędziego;

• w toku postępowania syndyk sporządza plan spłaty wierzycieli lub informację o podstawach do umorzenia/warunkowego umorzenia postępowania; plan spłaty podlega zaskarżeniu;

• postępowania sądowe i egzekucyjne przeciwko dłużnikowi nie zostają zawieszone, ale na miejsce dłużnika w tych postępowaniach wchodzi syndyk.

2. Postępowanie na zasadach ogólnych

W przypadku, gdy dłużnik posiada majątek znacznego rozmiaru, występuje wobec niego liczne grono wierzycieli lub stan faktyczny sprawy wskazuje na zwiększony stopień skomplikowania i w konsekwencji nie ma podstaw do przeprowadzenia postępowania uproszczonego, przeprowadza się postępowanie upadłościowego na zasadach ogólnych.

Postępowanie na zasadach ogólnych przebiega następująco:

• zostaje wszczęte na wniosek dłużnika, który rozpatruje się na posiedzeniu niejawnym;

• obejmuje ustalenie, czy istnieją podstawy do ogłoszenia upadłości konsumenckiej;

• kończy się wydaniem postanowienia o ogłoszeniu upadłości, zwrotem wniosku w przypadku braków formalnych albo oddaleniem wniosku w przypadku braku przesłanek do ogłoszenia upadłości lub wystąpienia przesłanek negatywnych;

• na czas trwania postępowania upadłościowego na zasadach ogólnych wszystkie postępowania sądowe i egzekucyjne przeciwko dłużnikowi zostają zawieszone.

3. Postępowanie układowe

Postępowanie układowe związane jest z zawarciem porozumienia między wierzycielami a niewypłacalnym konsumentem i nie wymaga ogłoszenia upadłości. O przeprowadzenie postępowania upadłościowego układowego może wnioskować zarówno dłużnik, jak i wierzyciel. Może do niego skierować także sąd, jeśli uzna to za wskazane, a dłużnik nie oświadczył, że nie wyraża na to zgody.
Postępowanie układowe ma następujące właściwości:

• wymaga uiszczenia opłaty od wniosku w wysokości 30 zł oraz zaliczki na wydatki takiego postępowania, a ponadto – w przypadku zatwierdzenia układu – wynagrodzenia, nadzorcy sądowego;

• konsument, składając do sądu wniosek o otwarcie konsumenckiego postępowania układowego, ma obowiązek zaproponować wstępne propozycje układowe;

• o układ konsumencki nie może ubiegać się konsument, jeżeli więcej niż 15% jego długów ma charakter sporny;

• zawarcie układu odbywa się w drodze głosowania przeprowadzonego na zorganizowanym przez nadzorcę sądowego zgromadzeniu wierzycieli. Tak przyjęty układ musi zostać zatwierdzony przez sąd.

Dla postępowania układowego znaczenie mają możliwości zarobkowe dłużnika i jego sytuacja zawodowa; wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie, jeśli możliwości zarobkowe i sytuacja zawodowa konsumenta wskazują na zdolność pokrycia kosztów postępowania o zawarcie układu oraz na możliwość zawarcia i wykonania układu z wierzycielami.